Jak skutecznie zmienić nawyki żywieniowe i dbać o zdrowie?

Zmiana nawyków żywieniowych to nie tylko trend, ale przede wszystkim kluczowy krok ku zdrowszemu stylowi życia. W obliczu rosnącej liczby chorób cywilizacyjnych związanych z niewłaściwym odżywianiem, coraz więcej osób zaczyna dostrzegać znaczenie zrównoważonej diety. Choć wiele osób uważa, że wprowadzenie zdrowych nawyków to skomplikowany proces, w rzeczywistości wymaga on przede wszystkim systematyczności i odpowiedniego podejścia. Zrozumienie i analiza dotychczasowego sposobu odżywiania mogą stać się fundamentem dla skutecznej i trwałej zmiany. Czy jesteś gotowy, aby podjąć wyzwanie i stworzyć zdrowe nawyki, które przyniosą korzyści na długie lata?

Co oznacza zmiana nawyków żywieniowych?

Zmiana nawyków żywieniowych to proces, który wymaga świadomego podejścia do sposobu odżywiania. Głównym celem jest wprowadzenie zdrowych zwyczajów, które pozytywnie wpłyną na nasze życie. Warto zacząć od analizy dotychczasowych nawyków żywieniowych oraz zidentyfikowania przekonań, które mogą negatywnie wpływać na nasze decyzje. Kluczowe dla odniesienia sukcesu są systematyczność, cierpliwość oraz konsekwencja.

Istotne jest, aby zmiany były dostosowane do indywidualnych potrzeb i stylu życia każdej osoby. Taki spersonalizowany plan może obejmować:

• różnorodne produkty bogate w wartości odżywcze,
• ograniczenie przetworzonej żywności.

Wprowadzenie nowych nawyków sprzyja poprawie ogólnego stanu zdrowia oraz lepszemu samopoczuciu.

Długotrwałe efekty wynikające ze zmiany sposobu odżywiania są znacznie bardziej satysfakcjonujące niż rezultaty krótkoterminowych diet. Zdrowa dieta pozwala lepiej zrozumieć swoje rzeczywiste potrzeby żywieniowe i ułatwia utrzymanie prawidłowej masy ciała. Regularne podejście do tych zmian zwiększa ich trwałość i sprawia, że stajemy się bardziej świadomi naszych wyborów kulinarnych.

Dlaczego zdrowe nawyki żywieniowe są ważne?

Zdrowe nawyki żywieniowe odgrywają kluczową rolę w prowadzeniu prozdrowotnego stylu życia, mając istotny wpływ na długość oraz jakość naszego życia. Regularne spożywanie posiłków dostarcza organizmowi nieprzerwaną energię, co jest niezbędne dla utrzymania dobrego samopoczucia. Właściwe praktyki żywieniowe pozwalają nam funkcjonować w sposób optymalny.

Eliminacja szkodliwych nawyków ma ogromne znaczenie. Niewłaściwa dieta może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, w tym:

• otyłości,
• chorób serca,
• cukrzycy,
• wysokiego ciśnienia krwi,
• problemy z układem pokarmowym.

Dlatego wdrażanie zdrowych zasad żywienia sprzyja osiąganiu założonych celów zdrowotnych i zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób niezakaźnych związanych z dietą.

Korzyści płynące ze zdrowego odżywiania są długofalowe – można je zauważyć zarówno w poprawie ogólnego stanu zdrowia, jak i lepszym samopoczuciu psychicznym oraz fizycznym. Zrównoważona dieta i regularność posiłków stanowią fundament sukcesu w zmianie naszych nawyków żywieniowych na dłuższą metę.

Jakie są kluczowe elementy zdrowej diety?

Kluczowym aspektem zdrowego odżywiania są zrównoważone posiłki, które dostarczają organizmowi niezbędnych składników odżywczych. Różnorodność w diecie jest równie istotna, ponieważ pozwala na dostarczenie różnych witamin oraz minerałów. Regularne jedzenie 4-5 posiłków co 2-3 godziny pomaga utrzymać stały poziom energii i zapobiega uczuciu głodu.

Błonnik pełni ważną rolę w prawidłowym działaniu układu pokarmowego. Wspiera procesy trawienne i reguluje poziom glukozy we krwi. Można go znaleźć w:

• produktach pełnoziarnistych,
• warzywach,
• owocach.

Zdrowe tłuszcze, takie jak nienasycone kwasy tłuszczowe obecne w oliwie z oliwek czy awokado, korzystnie wpływają na kondycję serca oraz ogólne samopoczucie.

W kontekście zbilansowanej diety niezwykle istotny jest odpowiedni stosunek makroskładników:

• białek,
• tłuszczów,
• węglowodanów.

Białka są kluczowe dla budowy mięśni oraz regeneracji tkanek – dobre źródła to chude mięso, ryby i rośliny strączkowe. Z kolei węglowodany dostarczają energii; warto wybierać te złożone znajdujące się w produktach pełnoziarnistych.

Co więcej, urozmaicenie jadłospisu jest niezbędne do zapewnienia wszystkich potrzebnych składników odżywczych oraz uniknięcia niedoborów. Dostosowanie diety do indywidualnych potrzeb zdrowotnych ma ogromne znaczenie dla jej skuteczności oraz ogólnego samopoczucia.

Składniki odżywcze i ich rola

Składniki odżywcze są fundamentalnymi elementami zdrowej diety, niezbędnymi do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Wśród tych składników wyróżniamy:

• białka – kluczowe w budowie komórek, obecne w mięsie, rybach, jajach oraz roślinach strączkowych,
• węglowodany – źródło energii, pochodzące z zbóż, owoców oraz warzyw,
• tłuszcze – istotne dla zdrowia, korzystne pochodzą głównie z orzechów, nasion oraz oliwy z oliwek,
• witaminy i minerały – mają ogromny wpływ na metabolizm oraz ogólne samopoczucie.

Witamina C wzmacnia układ odpornościowy, a wapń jest kluczowy dla utrzymania mocnych kości.

Nie można zapominać o jakości spożywanych produktów – warto stawiać na żywność nieprzetworzoną i ekologiczną zamiast tej wysoko przetworzonej. Regularne włączanie różnorodnych składników odżywczych do diety sprzyja poprawie metabolizmu i zwiększa poziom energii każdego dnia.

Różnorodność jedzenia w diecie

Różnorodność składników w naszej diecie ma ogromne znaczenie dla zdrowego stylu życia. Dzięki niej możemy dostarczyć organizmowi wszystkie niezbędne substancje odżywcze, co z kolei zmniejsza ryzyko pojawienia się niedoborów. Eksperci zalecają, aby każdego dnia spożywać co najmniej 400 g owoców oraz warzyw, co zdecydowanie przyczynia się do lepszego funkcjonowania naszego ciała.

Aby dieta była urozmaicona, warto włączyć różne grupy produktów, na przykład:

• pełnoziarniste zboża,
• białko zarówno pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego,
• zdrowe tłuszcze.

Takie podejście zapewnia nam bogactwo witamin, minerałów i błonnika. Kiedy jemy różnorodne posiłki, łatwiej utrzymujemy motywację do zdrowego odżywiania; monotonia może bowiem prowadzić do frustracji i trudności w przestrzeganiu zasad zdrowego stylu życia.

Warto również zauważyć korzyści płynące z szerokiego wachlarza pokarmów:

• poprawa trawienia,
• ogólnego samopoczucia psychicznego,
• wspieranie prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego,
• utrzymanie odpowiedniej masy ciała.

Dlatego świadome planowanie posiłków i eksperymentowanie z nowymi składnikami jest kluczem do wzbogacenia diety o wartości odżywcze.

Znaczenie błonnika i zdrowych tłuszczów

Błonnik oraz zdrowe tłuszcze odgrywają kluczową rolę w zdrowym odżywianiu. Ten naturalny składnik, obecny głównie w roślinach, wspiera trawienie i przyczynia się do zwiększenia objętości stolca. Dodatkowo, reguluje poziom cukru we krwi, a regularne spożywanie błonnika może znacznie obniżyć ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych oraz cukrzycy typu 2.

Zdrowe tłuszcze, takie jak nienasycone kwasy tłuszczowe zawarte w oliwie z oliwek, awokado czy orzechach, są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Pomagają one wchłaniać witaminy rozpuszczalne w tłuszczach i działają ochronnie przed stanami zapalnymi. Warto również pamiętać o ograniczeniu spożycia tłuszczów nasyconych i trans, aby dbać o zdrowie serca oraz ogólne samopoczucie.

Wprowadzenie błonnika oraz zdrowych tłuszczy do codziennej diety może znacząco poprawić jakość życia i wspierać procesy metaboliczne organizmu.

Jak zacząć zmianę nawyków żywieniowych?

Aby skutecznie zmienić nawyki żywieniowe, kluczowe jest opracowanie konkretnego planu działania. Pierwszym krokiem w tej drodze będzie dokładna analiza dotychczasowego stylu odżywiania. Prowadzenie dziennika żywieniowego przez przynajmniej tydzień umożliwi zauważenie, które produkty dominują w twojej diecie oraz jakie niekorzystne zwyczaje warto zlikwidować.

Kolejnym istotnym etapem jest wyznaczenie celów. Zastanów się, co skłania cię do wprowadzenia zmian. Czy pragniesz poprawić swoje zdrowie, zredukować wagę czy może zwiększyć poziom energii? Wyraźne zdefiniowanie celu dostarczy ci dodatkowej motywacji i skieruje twoje działania na właściwe tory.

Eliminacja negatywnych nawyków to następny krok ku sukcesowi. Skup się na tych aspektach, które najbardziej szkodzą twojemu zdrowiu—na przykład:

• częste podjadanie między posiłkami,
• spożywanie dużych ilości przetworzonej żywności.

Regularne jedzenie oraz wybór zdrowych przekąsek pomogą ci lepiej kontrolować głód i unikać pokus oraz impulsywnych decyzji związanych z jedzeniem.

Warto również rozważyć współpracę z dietetykiem, który może znacznie ułatwić proces wprowadzania zmian w diecie. Taki specjalista pomoże stworzyć spersonalizowany plan żywieniowy, odpowiadający twoim indywidualnym potrzebom. Co więcej, wesprze cię w monitorowaniu postępów dzięki dziennikowi żywieniowemu. Systematyczne śledzenie swoich wyborów pozwala lepiej pojąć ich wpływ na zdrowie i dokonywać świadomych wyborów.

Planowanie posiłków – krok po kroku

Planowanie posiłków odgrywa kluczową rolę w transformacji nawyków żywieniowych. Dzięki starannie zaplanowanym, zdrowym daniom można skutecznie kontrolować zarówno jakość, jak i ilość spożywanych składników, co jest istotne dla utrzymania prawidłowego poziomu glukozy we krwi. Oto kilka kroków, które warto rozważyć podczas tej czynności:

• zacznij od zebrania przepisów na zdrowe potrawy,
• wybieraj te, które są łatwe i szybkie do przygotowania, co pomoże Ci uniknąć zniechęcenia,
• zaplanowanie posiłków na najbliższe 2-3 dni sprawi, że łatwiej dostosujesz się do ewentualnych zmian w codziennym rozkładzie,
• stwórz listę zakupów zawierającą wszystkie niezbędne składniki do wybranych dań, co ograniczy impulsywne zakupy oraz zmniejszy ryzyko nabycia niezdrowych produktów,
• regularne spożywanie 4-5 posiłków dziennie co 2-3 godziny sprzyja utrzymaniu stabilnego poziomu energii oraz zapobiega napadom głodu.

Nie zapominaj również o śniadaniu – jedzenie go w ciągu pierwszych 30 minut po przebudzeniu wspiera równowagę poziomu glukozy.

Na koniec umieść jadłospis w widocznym miejscu, na przykład na lodówce. To świetny sposób na przypomnienie sobie o celach dietetycznych oraz motywację do przestrzegania ustalonego planu żywieniowego. Planowanie posiłków to fundament zdrowego stylu życia i klucz do korzystnych zmian w codziennym funkcjonowaniu.

Eliminacja złych nawyków i kontrolowanie głodu

Eliminacja niezdrowych nawyków żywieniowych to istotny krok w kierunku redukcji wagi oraz poprawy ogólnego stanu zdrowia. Aby osiągnąć trwałe rezultaty, warto nauczyć się rozpoznawać prawdziwy głód i odróżniać go od emocjonalnych impulsów związanych z jedzeniem. Często sięgamy po jedzenie nie z powodu głodu, lecz z nudów, stresu lub smutku. Świadome podejście do odżywiania umożliwia identyfikację tych reakcji.

Wprowadzanie zdrowych zmian powinno odbywać się stopniowo. Rozpoczynając od niewielkich modyfikacji, możemy uniknąć poczucia frustracji i zniechęcenia. Na przykład:

• zamiast całkowicie rezygnować z ulubionych przekąsek, lepiej jest ograniczyć ich ilość,
• zastąpić je zdrowszymi opcjami, jak orzechy zamiast chipsów.

Kontrola głodu może być wspierana dzięki regularnemu spożywaniu posiłków bogatych w białko oraz błonnik, które dają uczucie sytości na dłużej. Dodatkowo picie wody przed posiłkiem może pomóc zmniejszyć apetyt. Kluczowe w procesie zmiany nawyków żywieniowych jest uświadamianie sobie swoich potrzeb oraz umiejętność reagowania na rzeczywisty głód.

Jakie są motywacje i cele zdrowotne w zmianie nawyków żywieniowych?

Zmiana nawyków żywieniowych to nic innego jak proces, który wymaga zrozumienia naszych motywacji oraz celów zdrowotnych. Te powody mogą być różnorodne, ale najczęściej dotyczą:

• pragnienia poprawy ogólnego stanu zdrowia,
• zwiększenia poziomu energii,
• osiągnięcia wymarzonej wagi.

Kluczowe jest ustalanie realistycznych celów żywieniowych, które będą dostosowane do indywidualnych potrzeb i możliwości.

Warto zacząć od małych kroków w drodze do zdrowszego odżywiania, ponieważ takie podejście sprzyja długotrwałym efektom. Zamiast wdrażać drastyczne zmiany, lepiej postawić na niewielkie modyfikacje – na przykład:

• dodanie większej ilości warzyw do posiłków,
• ograniczenie słodkich napojów.

Takie proste działania mogą znacząco wpłynąć na poprawę jakości naszej diety.

Nie zapominajmy również o osobistych powodach stojących za chęcią zmiany nawyków żywieniowych. Może to być:

• dążenie do lepszego samopoczucia,
• poprawa kondycji fizycznej,
• pragnienie bycia dobrym przykładem dla bliskich.

Takie refleksje pomagają w utrzymaniu motywacji przez dłuższy czas i wspierają naszą transformację w zgodzie z własnymi wartościami.

Ustalanie celów żywieniowych

Ustalanie celów żywieniowych to istotny krok w procesie zmiany nawyków. Ważne, aby były one konkretne, mierzalne i realistyczne, co ułatwia wdrażanie zamierzeń dietetycznych. Przed wprowadzeniem jakichkolwiek modyfikacji w diecie warto dokładnie przeanalizować swoje cele, aby lepiej zrozumieć osobiste potrzeby oraz oczekiwania.

Na przykład, można postawić sobie za cel:

• zwiększenie spożycia warzyw do przynajmniej 400 gramów dziennie,
• ograniczenie cukru do maksymalnie 10% całkowitej kaloryczności diety.

Dobrym pomysłem jest również dzielenie celów na mniejsze etapy; takie podejście nie tylko ułatwia ich realizację, ale także pozwala na bieżące monitorowanie postępów.

Wsparcie ze strony bliskich oraz współpraca z profesjonalnym dietetykiem mogą znacznie zwiększyć szanse na osiągnięcie sukcesu. Wspólnie można zdobyć cenne wskazówki i motywację do dalszych działań. Ważne jest, aby ustalanie celów nie było jednorazowym zadaniem; regularne przeglądanie i dostosowywanie ich w miarę postępu oraz zmieniających się potrzeb to klucz do długotrwałej zmiany.

Małe kroki do długotrwałych efektów

Wprowadzanie drobnych zmian w nawykach żywieniowych to skuteczna strategia, która przyczynia się do osiągnięcia długotrwałych efektów. Zamiast podejmować radykalne decyzje, warto skupić się na stopniowym wdrażaniu zdrowszych praktyk. Na przykład, zamiast całkowicie eliminować słodycze, można zacząć od ich ograniczenia lub znalezienia zdrowszych zamienników.

Dzięki temu podejściu łatwiej przyswoić nowe nawyki, co z kolei przekłada się na poprawę samopoczucia oraz ogólnego zdrowia. Powolne zmiany pomagają także uniknąć stresu związanego z nagłymi rewolucjami w diecie. W rezultacie prowadzi to do stabilniejszych rezultatów i minimalizuje ryzyko efektu jo-jo, który często towarzyszy drastycznym dietom.

Można zacząć od:

• dodania jednej porcji warzyw do każdego posiłku,
• zwiększenia ilości wypijanej w ciągu dnia wody.

Takie niewielkie modyfikacje mogą znacząco wpłynąć na styl życia oraz wspierać zdrowe odżywianie. Regularne śledzenie postępów pomoże dostosować się do nowych nawyków żywieniowych i zmotywuje do dalszych działań.

Jakie techniki mogą wspierać zmianę nawyków żywieniowych?

Techniki, które wspierają zmianę nawyków żywieniowych, obejmują różnorodne metody, pomagające w monitorowaniu postępów oraz kształtowaniu zdrowszych wyborów. Prowadzenie dziennika żywieniowego to jedna z najefektywniejszych strategii; umożliwia śledzenie spożywanych posiłków i zwiększa świadomość naszych decyzji. Regularne zapisywanie tego, co jemy, pozwala również dostrzegać wzorce oraz pułapki dietetyczne.

Wsparcie ze strony dietetyka i psychodietetyka odgrywa kluczową rolę w procesie zmiany nawyków. Specjaliści ci nie tylko oferują fachowe porady dotyczące diety, ale także zapewniają motywację oraz emocjonalne wsparcie. Dzięki ich pomocy łatwiej radzimy sobie z wyzwaniami związanymi z nowym stylem życia.

Dodatkowo techniki uważności, takie jak świadome jedzenie, mogą znacząco wpłynąć na nasze wybory żywieniowe. Skupiając się na smaku i konsystencji pokarmów oraz odczuwaniu sygnałów sytości, jesteśmy w stanie podejmować lepsze decyzje dotyczące jedzenia.

Innym skutecznym sposobem jest wyznaczanie konkretnych celów zdrowotnych oraz nagradzanie siebie za osiągnięcia. Takie podejście sprzyja utrzymaniu motywacji i długotrwałego zaangażowania w proces zmiany nawyków żywieniowych.

Dziennik żywieniowy jako narzędzie monitorowania

Dziennik żywieniowy to niezwykle pomocne narzędzie, które umożliwia nam śledzenie naszych nawyków żywieniowych. Dzięki niemu możemy z łatwością notować, co spożywamy, co w znaczący sposób podnosi naszą świadomość na temat diety. Regularne zapisywanie posiłków pozwala dostrzegać potencjalne błędy, takie jak nadmiar cukru czy niedostateczna różnorodność w jadłospisie.

Prowadzenie dziennika w sposób systematyczny sprzyja utrzymaniu motywacji do zdrowego odżywiania. Osoby korzystające z tego narzędzia często stają się bardziej świadome swoich wyborów żywieniowych oraz bardziej zaangażowane w proces zmiany nawyków. Dodatkowo, dziennik ukazuje postępy, co pozytywnie wpływa na nasze dalsze działania związane z dążeniem do zdrowego stylu życia.

Korzyści płynące z prowadzenia takiego dziennika są liczne:

• umożliwia lepsze planowanie posiłków,
• dostosowywanie diety do indywidualnych potrzeb i celów zdrowotnych,
• regularna analiza zapisów może pomóc w odkrywaniu wzorców jedzenia związanych z emocjami,
• identyfikowanie sytuacji społecznych wpływających na nawyki żywieniowe,
• stanowi istotny krok w eliminowaniu niezdrowych przyzwyczajeń.

Wsparcie dietetyka i psychodietetyka

Wsparcie dietetyka oraz psychodietetyka odgrywa kluczową rolę w procesie zmiany nawyków żywieniowych. Specjaliści ci stosują indywidualne podejście, co pozwala na dostosowanie zaleceń do unikalnych potrzeb każdej osoby. Dietetyk nie tylko pomaga określić cele żywieniowe, ale także opracowuje plan działania, który ułatwia wprowadzenie zdrowych przyzwyczajeń.

Psychodietetyka skupia się na psychologicznych aspektach jedzenia, umożliwiając zrozumienie emocjonalnych przyczyn problemów związanych z żywieniem. To szczególnie istotne dla tych, którzy borykają się z nadwagą lub otyłością. Dzięki profesjonalnej pomocy można zwiększyć swoją motywację i skuteczniej radzić sobie z wyzwaniami, które często pojawiają się podczas procesu odchudzania.

Wsparcie ze strony dietetyka oraz psychodietetyka ma znaczący wpływ na długotrwałe efekty zmian w diecie. Pomaga w rozwijaniu zdrowych nawyków żywieniowych i ich utrzymaniu przez dłuższy czas, co sprzyja lepszemu samopoczuciu oraz jakości życia.

Jakie błędy unikać podczas zmiany nawyków żywieniowych?

Podczas zmiany nawyków żywieniowych warto być świadomym kilku kluczowych pułapek, które mogą zniweczyć nasze starania.

• impulsywne jedzenie, które często prowadzi do niezdrowych wyborów,
• brak kontroli nad spożyciem cukru oraz przetworzonej żywności,
• niedostateczne planowanie posiłków z wyprzedzeniem,
• niekorzystne nawyki żywieniowe.

Ograniczenie tych składników w codziennej diecie ma ogromny wpływ na zdrowie i ogólne samopoczucie. Zamiast nich warto sięgać po zdrowsze opcje, takie jak świeże owoce czy warzywa.

Świadomość pułapek żywieniowych oraz umiejętność ich unikania są kluczowe dla uzyskania trwałych rezultatów w zmianie stylu życia.

Impulsywne jedzenie i emocje związane z jedzeniem

Impulsywne jedzenie często ma swoje źródło w silnych emocjach, które kształtują nasze wybory żywieniowe. Wiele osób zmaga się z tendencją do zajadania swoich uczuć, co prowadzi do tworzenia niezdrowych nawyków. Tego rodzaju zachowanie może być wywołane różnymi sytuacjami – od stresu po radość czy inne intensywne przeżycia. Kiedy stajemy w obliczu takich momentów, znacznie częściej sięgamy po jedzenie jako sposób na radzenie sobie z emocjami.

W walce z impulsywnym jedzeniem pomocne mogą być techniki uważności. Dzięki nim możemy lepiej identyfikować nasze uczucia oraz reakcje związane z jedzeniem. Świadome odżywianie sprzyja refleksji nad tym, co spożywamy i dlaczego podejmujemy takie decyzje. To z kolei pozwala nam kontrolować nagłe impulsy i podejmować zdrowsze wybory.

Zrozumienie emocji, które towarzyszą naszym nawykom żywieniowym, jest kluczowe dla wprowadzenia pozytywnych zmian. Dzięki temu możemy unikać pułapek wilczego głodu oraz niezdrowych wyborów, które często pojawiają się jako odpowiedź na stres czy inne emocje.

Ograniczenie cukru i przetworzonych produktów

Ograniczenie spożycia cukru oraz przetworzonych produktów stanowi istotny krok w kierunku zdrowego stylu życia. Cukier, szczególnie ten obecny w słodzonych napojach, może prowadzić do licznych problemów zdrowotnych, takich jak:

• otyłość,
• cukrzyca typu 2,
• choroby sercowo-naczyniowe.

Dlatego warto rozważyć zastąpienie go owocami, które oferują naturalną słodycz i są bogate w cenne składniki odżywcze.

Produkty przetworzone często kryją dodatkowy cukier, sól oraz tłuszcze trans, co znacząco obniża jakość diety. Warto postawić na żywność nieprzetworzoną – świeże owoce, warzywa i pełnoziarniste zboża będą znacznie lepszym wyborem. Takie zmiany mogą nie tylko poprawić nasze samopoczucie, ale także wspierać proces odchudzania.

Dbanie o jakość spożywanego jedzenia jest kluczowe dla utrzymania dobrego zdrowia. Regularne sięganie po produkty bogate w błonnik korzystnie wpływa na układ trawienny i pomaga w kontroli masy ciała. Dodatkowo unikanie przetworzonej żywności sprzyja lepszemu odżywieniu organizmu oraz pozytywnie oddziałuje na poziom energii i nastrój.